Tại sao FCA của Anh lại gỡ bỏ cảnh báo lừa đảo về OneCoin?
Vào tháng 6 năm 2016, “Nữ hoàng tiền điện tử” Ruja Ignatova đã nói với hàng nghìn khán giả tại Wembley Arena (London, Anh) rằng OneCoin sẽ “hủy diệt Bitcoin” và sẽ giúp các nhà đầu tư sớm trở nên giàu có. Nhiều người trong buổi hội thảo này đã đổ hết tiền tiết kiệm cả đời vào OneCoin và nhiều người khác cũng làm theo.
Khoảng 5 tỷ USD từ khắp nơi trên thế giới đã rót vào dự án ponzi lừa đảo khét tiếng OneCoin, bao gồm hàng trăm triệu USD từ các gia đình Anh.
Sau đó, đến cuối năm 2017, Ruja Ignatova đột nhiên biến mất và dự án này bị vạch trần là lừa đảo. Không có đồng tiền điện tử nào cả, đó là một kế hoạch ponzi truyền thống.
Trong 18 tháng, tôi đã điều tra vụ bê bối của OneCoin và phát sóng thành loạt podcast The Missing Cryptoqueen của BBC Sounds, cùng với nhà sản xuất Georgia Catt.
Sau một thời gian nghỉ ngơi, chúng tôi đã trở lại với một tập mới vào tuần trước, tập này tập trung vào Cơ quan quản lý tài chính của Vương quốc Anh.
Chỉ ba tháng sau hội thảo đại náo nhiệt ở London của OneCoin, Cơ quan quản lý tài chính (FCA) của Vương quốc Anh đã đăng một cảnh báo về kế hoạch làm giàu này với tiêu đề: “Cẩn thận khi giao dịch tiền ảo với OneCoin”.
Cảnh báo cho biết, người dùng nên “cảnh giác khi giao dịch với OneCoin” và tổ chức này đang bị Cảnh sát thành phố London điều tra.
“Công ty này không được chúng tôi cấp phép và chúng tôi không tin rằng công ty đang thực hiện bất kỳ hoạt động nào có sự cho phép của chúng tôi. Tuy nhiên, chúng tôi lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn mà công ty này gây ra cho người tiêu dùng Vương quốc Anh,” thông báo nói thêm.
Động thái này của FCA đã giúp chống lại những tuyên bố của các leader OneCoin, những người đang cố gắng lôi kéo thêm nhiều nạn nhân khác. Và các nhà phê bình OneCoin sẽ vui mừng dành cả buổi tối của họ để gửi cảnh báo của FCA đến những “con mồi” tiềm năng của trò lừa đảo này.
Nhưng vào ngày 01/08 năm 2017, giữa lúc các hành động phát lý chống lại OneCoin đang phát triển, FCA đã bất ngờ ngỡ bỏ cảnh báo của họ.
Bây giờ, đến lượt Ruja và các leader OneCoin ăn mừng.
Theo luật sư David Hooper, các leader OneCoin đã sử dụng tin tức này như một “cơ hội tiếp thị”. Và họ thậm chí còn tuyên bố rằng điều này có nghĩa là FCA không còn gọi OneCoin là một trò lừa đảo nữa.
Một leader nói với những người theo dõi của mình: “Nếu FCA vẫn nghĩ rằng chúng tôi là một công ty lừa đảo…thì, hãy đoán xem, cảnh báo đó sẽ không bị xóa.”
Trong thời gian thực hiện podcast, chúng tôi đã thấy những lá thư mà một công ty luật của Vương quốc Anh được Ruja thuê gửi đến những người chỉ trích cô ta.
Các lá thư đe dọa sẽ kiện những người chỉ trích nếu họ không xóa các bài đăng tuyên bố OneCoin là một kế hoạch kim tự tháp do một tổ chức tội phạm điều hành.
Và tại một số thời điểm, một trong những cố vấn của Ruja – mặc dù không biết chính xác danh tính là ai và ở đâu, nhận ra rằng FCA có thể đã vượt quá thẩm quyền pháp lý của họ.
Và, theo nhiều nguồn tin, công ty luật này đã gây áp lực để buộc FCA phải xóa bỏ cảnh báo lừa đảo về OneCoin.
Được quảng bá rất mạnh mẽ
Tất cả các cơ quan quản lý đều có sân riêng trong vai trò trọng tài. Thẩm quyền của FCA bao gồm các sản phẩm và dịch vụ tài chính. Những gì cơ quản lý này đảm nhiệm không phải lúc nào cũng rõ ràng, đặc biệt là với các sản phẩm mới. Vì quá mới lạ, nên tiền điện tử đã và đang nằm ngoài “phạm vi” này.
Trả lời câu hỏi tại thời điểm gỡ bỏ cảnh báo về OneCoin, FCA cho biết “nó [cảnh báo] đã xuất hiện trên website của chúng tôi trong một khoảng thời gian đủ lâu để giúp các nhà đầu tư nhận thức được mối lo ngại của chúng tôi.”
Tuy nhiên, một số cảnh báo vẫn tồn tại trên trang web của FCA nhiều năm qua, thậm chí nhiều thập kỷ. Chưa kể trò lừa đảo này vẫn đang được quảng bá rầm rộ ở Anh vào thời điểm đó.
Khi chúng tôi hỏi lại, họ cho chúng tôi biết rằng quyết định ban đầu về việc công bố cảnh báo là theo yêu cầu của Cảnh sát Thành phố London và quyết định gỡ xuống cũng được thực hiện cùng với cảnh sát.
“Điều đó không có nghĩa là OneCoin đang thực hiện bất kỳ hoạt động nào dưới sự cho phép của FCA,” cơ quản quản lý cho biết.
“FCA không điều tiết các tài sản tiền điện tử và do đó chúng tôi không thể đưa vấn đề này đi xa hơn. Mọi thắc mắc về vụ việc này nên được chuyển đến Cảnh sát Thành phố Luân Đôn.”
Chúng tôi đã theo sát động thái này với lực lượng cảnh sát. Nhưng trách nhiệm rõ ràng về thông báo là của một mình FCA.
“Cảnh sát Thành phố Luân Đôn đã biết về ý định của FCA trong việc gỡ bỏ cảnh báo của họ về OneCoin và lý do họ làm như vậy,” một phát ngôn viên cho biết.
“Cảnh sát thành phố xác nhận rằng quyết định thuộc về FCA, vì đây là cảnh báo của họ.”
Lúc này chúng tôi đã quay trở lại hỏi FCA lý do tại sao, nhưng họ đã từ chối bình luận thêm.
Thông báo của FCA đã bị gỡ bỏ mặc dù Cảnh sát Thành phố London tiếp tục điều tra về OneCoin trong nhiều năm sau đó
Cảnh sát thành phố London cuối cùng đã từ bỏ cuộc điều tra của riêng mình, với lý do “không đủ bằng chứng để hỗ trợ tố tụng hình sự,” nhưng vẫn nhận được lời cảm ơn từ các công tố viên Hoa Kỳ vì đã giúp họ kết tội một luật sư – người đã giúp OneCoin rửa số tiền 400 triệu USD.
Tuy nhiên, cả hai sự kiện này đều không xảy ra cho đến hai năm sau, vào năm 2019.
Và các nhà phê bình cho rằng một khi đã đưa ra quyết định cảnh báo ban đầu, FCA và cảnh sát có nghĩa vụ phải tuân theo nó.
“Rõ ràng là họ có trách nhiệm không để xảy ra tình trạng minh oan cho OneCoin,” Mr Hooper nói với chúng tôi.
“Bà trùm” của OneCoin Ruja hiện vẫn đang bị truy lùng, nếu bị bắt, cô ta sẽ phải đối mặt với án tù 80 năm ở Mỹ.
Đối với hàng ngàn nạn nhân của OneCoin, những người đã đổ số tiền tiết kiệm của họ vào trò lừa đảo này, công lý sẽ không được thực thi cho đến khi vấn đề được giải quyết.
Nhưng trong khi chờ đợi vụ án được đưa ra ánh sáng, nhiều người không khỏi cảm thấy các nhà chức trách Vương quốc Anh có thể làm nhiều hơn để ngăn chặn trò lừa đảo này hay ít nhất là không nên từ bỏ việc công khai mối lo ngại của họ.
– Bạch Đàn –